MONEY IS MONEY

Ένα δισεκατομμύριο “μαϊμούδες”

Ένα δισεκατομμύριο “μαϊμούδες”

Παραεμπόριο: είναι πολλά τα λεφτά

Η διακίνηση παραποιημένων προϊόντων μοιάζει με Λερναία Ύδρα. Παρά τους ελέγχους, που αυξάνονται χρόνο με το χρόνο, και έφτασαν τους 100.000 στα ευρωπαϊκά τελωνεία πέρσι, το φαινόμενο διογκώνεται. Το 2011 η αξία των προϊόντων “μαϊμού” που κατασχέθηκαν ήταν 1,2 δισ. ευρώ, ενώ κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει την αξία όσων πωλήθηκαν τελικά στους καταναλωτές.

Η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου εκτιμά ότι ο τζίρος που χάνει αγορά από το παραεμπόριο είναι της τάξης των 25 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 6 δις. θα κατέληγαν μέσω της φορολογίας στα δημόσια ταμεία. Ο τζίρος από προϊόντα “μαϊμού” υπολογίζεται από την ΕΣΕΕ σε 9 δισ. ευρώ, είτε πρόκειται για ρούχα και παπούτσια (20% του συνόλου των απομιμητικών προϊόντων), είτε για ηλεκτρικά είδη (10%), κινητά και gadgets (15%) είτε σε σε ποτά-καπνό (2,5%).

Στην Θεσσαλονίκη οι έμποροι θεωρούν το παραεμπόριο ως ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν- κάποιοι που πλήττονται άμεσα το θεωρούν ως το Νο1- και εμφανίζονται δυσαρεστημένοι από τον τρόπο που χειρίζεται το πρόβλημα ο Δήμος. Παρόλα αυτά η δημοτική αστυνομία έχει να επιδείξει πάνω από 5.400 περιπτώσεις κατασχέσεων από το 2009 μέχρι και σήμερα, αλλά και μια συγχαρητήρια επιστολή της Nike Ελλάς “για τη συνέπεια και την επιμονή με την οποία αντιμετωπίζει το θέμα του παραεμπορίου”. “Τώρα όλα μας φταίνε”

Το παραεμπόριο είναι η μεγάλη πληγή της οικονομικής δραστηριότητας της πόλης, δήλωσε σε πρόσφατη σύσκεψη ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης Μιχάλης Ζορπίδης. “Ουδέποτε στο παρελθόν δραστηριοποιούταν τόσο πολλοί πλανόδιοι πωλητές των πάντων, βρίσκονται σε κάθε σημείο. Σε κάθε πεζοδρόμιο, στην πλατεία Αριστοτέλους, στην Τσιμισκή, στην Αγίας Σοφίας, στη Μητροπόλεως, στη Νίκης, στην περιοχή του Λευκού Πύργου, μπροστά στα καταστήματα και τις επιχειρήσεις των μελών του ΕΕΘ.

Κινούνται ανενόχλητοι και παρενοχλούν ακόμη και τους καταναλωτές που κατεβαίνουν στην αγορά ή τους τουρίστες που κάνουν τη βόλτα τους. το ερώτημα που προκύπτει είναι πως διακινούνται αυτά τα προϊόντα. Τα κλιμάκια του ΣΔΟΕ καθημερινά ελέγχουν και εξαντλούν την αυστηρότητά τους στους μικροεπαγγελματίες αλλά δεν μπορούν να ελέγξουν τη διακίνηση των τεράστιων ποσοτήτων των παράνομων μαϊμούδων”

Ανάλογο άποψη έχει και ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Κωστής Χαντζαρίδης που διαπιστώνει ότι “ο αριθμός των θέσεων του παραεμπορίου έχει αυξηθεί” και διαμαρτύρεται ότι “αντί να ελέγξει το φαινόμενο του παράνομου εμπορίου, η δημοτική αστυνομία κόβει κλήσεις σε όποιον καταναλωτή σταθμεύσει στην οδό Τσιμισκή”. Αντιθέτως ο αντιπρόεδρος του συλλόγου Παντελής Φιλιππίδης είναι της άποψης ότι η δημοτική αστυνομία “κάνει φιλότιμη προσπάθεια”, αλλά καθώς “το παραεμπόριο είναι στην ουσία οργανωμένο έγκλημα, χρειάζεται να γίνει ειδική αστυνομία”.

“Πριν από δέκα χρόνια, που δουλεύαμε, είχαμε την ‘πολυτέλεια’ να μην ασχολούμαστε με τους πλανόδιους. Τώρα μας φταιν όλα” παραδέχεται ο Χρήστος Νικολόπουλος, πρόεδρος του συλλόγου καταστηματαρχών ιστορικού κέντρου. “Πάντως, το παραεμπόριο έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Είναι το Νο1πρόβλημα της καθημερινότητάς μας, ειδικά για τα μαγαζιά που πουλάν εποχιακά είδη και αξεσουάρ κλπ και δεν βλέπω να τους ‘ενοχλεί’ κανείς τους πλανόδιους με τα σεντόνια” λέει. Ο ίδιος επισημαίνει ότι και οι λαϊκές αγορές έχουν μετατραπεί σε εστία παραεμπορίου.

“Η διοίκηση του κ. Μπουτάρη φάνηκε αρχικά ότι είχε τη διάθεση να το αντιμετωπίσει δυναμικά, αλλά τελικά απεδείχθη ότι δεν ήταν αποτελεσματική” εκτιμά ο πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, Παναγιώτης Παπαδόπουλος. Και βέβαια, οι αναδουλειές των εμπόρων επιδεινώνουν το πρόβλημα στα μάτια των εμπόρων. “Όσο συρρικνώνεται το υγιές εμπόριο τόσο βλέπουμε να γιγαντώνεται το παραεμπόριο, που εξελίσσεται σε πληγή του υγιούς εμπορίου” λέει ο κ. Παπαδόπουλος. Πάντως, παραδέχεται ότι “το πρόβλημα δεν είναι τα ‘σεντόνια’, ούτε λύνεται με τα ανεξίτηλα σπρέι καταστροφής των προϊόντων μαϊμού. Το παραεμπόριο πρέπει να χτυπηθεί στη ρίζα του, στα τελωνεία”.

5.400 κατασχέσεις: “Πιστεύω ότι η Δημοτική Αστυνομία του Δήμου Θεσσαλονίκης, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθός της αλλά και το πλήθος των αρμοδιοτήτων της, ανταποκρίνεται πολύ καλά στην αντιμετώπιση του φαινομένου και τούτο είναι διακριτό, ειδικά στο κέντρο της πόλης” αντιτείνει η αρμόδια αντιδήμαρχος του δήμου Θεσσαλονίκης Καλυψώ Γούλα. Προς επίρρωση των λεγομένων της, έρχονται τα στοιχεία της δημοτικής αστυνομίας, σύμφωνα με τα οποία το 2009 προέβη σε 1.350 κατασχέσεις, το 2010 σε 756, το 2011 σε 1613 ενώ τους επτά μήνες του 2012 σε 1.689 – συνολικά δηλαδή 5.408 κατασχέσεις

Η πιο πρόσφατη επιτυχία της δημοτικής αστυνομίας ήταν ο εντοπισμός αποθήκης, στην οδό Σανταρόζα 7, όπου βρέθηκαν συνολικά 84.687 τεμάχια ρούχων, που αποτελούσαν απομιμήσεις διαφόρων εταιρειών. Για αυτή την επιτυχία, μάλιστα, ο γενικός διευθυντής της Nike Ελλάδος Μ. Μαλαματίνας απέστειλε συγχαρητήρια επιστολή, επαινώντας “την ετοιμότητα, υπευθυνότητα και συνέπεια των δημοτικών αστυνομικών” που επιδεικνύουν στις “καθημερινές κατασχέσεις” και την “άμεση καταστροφή των προϊόντων στο υπαίθριο εμπόριο και τις αποθήκες”.

Μετά από αυτή την επιχείρηση στην οδό Σανταρόζα, αποκαλύφθηκαν άλλοι τρεις ημιυπόγειοι χώροι αποθήκευσης στην περιοχή γύρω από τη Ροτόντα. Τα είδη που κατάσχει δημοτική αστυνομία είναι ως επί τω πλείστον αθλητικά παπούτσια, τσάντες και τσαντάκια, γυαλιά ηλίου και ωρολόγια.

Τα προϊόντα που κατάσχονται είτε καταστρέφονται άμεσα, είτε στον σπαστήρα του Δήμου Θεσσαλονίκης στην περιοχή Ωραιοκάστρου. Αναφορικά με το ανεξίτηλο σπρέι, που παρουσιάστηκε ως άμεση και ανέξοδη λύση για την καταστροφή των προϊόντων “μαϊμού” η αντιδήμαρχος επισημαίνει ότι “ξεκινήσαμε να χρησιμοποιούμε σπρεϊ αμέσως μετά την ψήφιση του νόμου το καλοκαίρι του 2011, πρώτοι στην Ελλάδα. Όμως κρίθηκε ότι δεν είναι τόσο αποτελεσματική η χρήση του για την πάταξη του παρεμπορίου, γιατί δεν καταστρέφει πλήρως τα προϊόντα. Αντίθετα, οι ασκούντες το παρεμπόριο μπορούν να προωθήσουν προϊόντα ακόμα και μετά την χρήση σπρέϊ επ’ αυτών”.

Το παραεμπόριο είναι αδύνατον να εκμηδενιστεί, καθώς τα συμφέροντα είναι μεγάλα και τα χρήματα που αποφέρει πολλά, αλλά μπορεί να περιοριστεί σημαντικά, είναι η εκτίμηση των στελεχών του ΣΔΟΕ.
Οι δημιουργοί “μαϊμούδων” έχουν ανάγει την παραποίηση σε τέχνη, καθώς σε πολλές περιπτώσεις ακόμη και οι εμπειρογνώμονες δυσκολεύονται να αποφασίσουν αν πρόκειται για αυθεντικό ή παραποιημένο προϊόν, δηλώνουν στελέχη του ΣΔΟΕ.

Τα προϊόντα μπαίνουν στην Ελλάδα κυρίως από Τουρκία, Βουλγαρία και Ιταλία, αλλά και από χώρες της Ασίας. Είναι συνήθως κρυμμένα στο έμπροσθεν τμήμα των κοντέινερ ή φορτηγών και καλυμμένα από τα νόμιμα είδη, που βρίσκονται στο όπισθεν μέρος. Έτσι ακόμα και σε έλεγχο είναι πρακτικά πολύ δύσκολο να ξεφορτωθεί και να ελεγχθεί όλο το φορτίο. Ελέγχονται δειγματοληπτικά κάποια τεμάχια που βρίσκονται στις εξωτερικές πλευρές του φορτίου, όπου οι διακινητές τοποθετούν αυθεντικά προϊόντα.

Από τα τελωνεία στα σύνορα και τα λιμάνια της χώρας τα φορτία με παραποιημένα προϊόντα (“μαϊμού”) διοχετεύονται στις αποθήκες – “όπου εστιάζεται το ενδιαφέρον του ΣΔΟΕ” επισημαίνουν στελέχη της υπηρεσίας. Από τις αποθήκες καταλήγουν στα σεντόνια όπου απλώνουν την πραμάτεια τους οι πλανόδιοι, στις λαϊκές αγορές και τα πανηγύρια, ακόμα και σε εμπορικά καταστήματα που πωλούν είτε το παραποιημένο προϊόν φθηνότερα είτε, αν πρόκειται για καλή απομίμηση, ακόμα και στην τιμή του αυθεντικού. Εκτός από την περίπτωση της εισαγωγής, από τρίτες χώρες ή μέσω χώρας της ΕΕ, υπάρχει και το ενδεχόμενο παραγωγής των παραποιημένων εντός Ελλάδος. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 2001 ως χώρα προέλευσης παραποιημένων προϊόντων εμφανίζεται και η Ελλάδα (4,79% των τεμαχίων που κατασχέθηκαν, έναντι 1,62% από την Τουρκία και 3,29% από την Ινδία)

Ένα δισεκατομμύριο “μαϊμούδες” Η αξία των ανασχεθέντων εμπορευμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν το 2011περίπου 1,3 δισ. ευρώ έναντι 1,1 δισ. ευρώ το 2010, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Επιτροπής. Το 2011 τα τελωνεία της ΕΕ παρακράτησαν περίπου 115 εκατομμύρια προϊόντα έναντι 75 εκατομμυρίων τεμαχίων το 2005. Συνολικά την περίοδο 2001-2011 κατασχέθηκαν πάνω από ένα δισεκατομμύριο προϊόντα “μαϊμού”. Μάλιστα από το 2010 στο 2011 ο αριθμός των περιπτώσεων ανάσχεσης προϊόντων αυξήθηκε κατά 15% ενώ συγκριτικά με το 2011 κατά 1700% (5056 έναντι 91.254).

Οι σημαντικότερες κατηγορίες προϊόντων που κατασχέθηκαν από τα τελωνεία ήταν φάρμακα (24%), υλικά συσκευασίας (21%) και τσιγάρα (18%). Τα προϊόντα καθημερινής χρήσης και τα προϊόντα που θα μπορούσαν να είναι επικίνδυνα για την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών αντιπροσώπευαν συνολικά 28,6% του συνολικού ποσού των παρακρατηθέντων προϊόντων, έναντι 14,5% το 2010. Η αύξηση του αριθμού των παρακρατηθέντων ταχυδρομικών δεμάτων συνεχίστηκε το 2011, όπου 36% των παρακρατηθέντων ειδών ήταν φάρμακα.

Όσον αφορά την καταγωγή των προϊόντων απομίμησης/παραποίησης, η Κίνα εξακολουθεί να είναι η κύρια πηγή, αντιστοιχώντας στο 73% του συνόλου των ειδών που παραβιάζουν τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας. Για ορισμένες κατηγορίες προϊόντων, άλλες χώρες εξακολουθούν να είναι οι κύριες πηγές, όπως η Τουρκία για τα τρόφιμα, ο Παναμάς για τα οινοπνευματώδη ποτά, η Ταϊλάνδη για τα αναψυκτικά και το Χονγκ Κονγκ για τα κινητά τηλέφωνα.

Περίπου 90% του συνόλου των δεσμευθέντων προϊόντων καταστράφηκαν ή αποτέλεσαν αντικείμενο δικαστικής διαδικασίας για τον προσδιορισμό της παράβασης. Εντός ΕΕ οι περισσότερες υποθέσεις ανάσχεσης καταγράφονται στο Ηνωμένο Βασίλειο (άνω του 35%) και τη Γερμανία (20%) ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός κατασχμένων προϊόντων είναι στην Βουλγαρία (σχεδόν το 30% του συνόλου) και την Ιταλία (άνω του 25%).
***

Σοφία Χριστοφορίδου

Δημοσιεύτηκε στη “Μακεδονία της Κυριακής” 2012

Rana Plaza (6)