Οδηγός ελεγκτικής αποτυχίας
Φοροδιαφυγή-Λαθρεμπόριο: Οδηγός ελεγκτικής αποτυχίας
Στην αρχή φτιάχνεις ελεγκτικές υπηρεσίες που στοχεύουν να πατάξουν τη φοροδιαφυγή και το λαθρεμπόριο. Τις δίδεις πομπώδη και περισπούδαστα ονόματα, για να είναι «πιασάρικα» και να αρέσουν στους μεγαλοδημοσιογράφους και τους παρατρεχάμενους, που θα αναλάβουν να επικοινωνήσουν την «αποφασιστικότητα της κυβέρνησης στην πάταξη της φοροδιαφυγής»!
Μετά καθορίζεις τις αρμοδιότητές τους. Το κλειδί για τη διασφάλιση της αποτυχίας, είναι η καθεμία να έχει λίγες και κουτσουρεμένες αρμοδιότητες, να μη μπορεί να κάνει ολοκληρωμένο και καθολικό έλεγχο και να σταματάει στη «μέση του δρόμου». Με άλλα λόγια, φτιάχνεις περιχαρακωμένες υπηρεσίες, υψώνοντας τεχνητά τείχη για να μη μπορούν να πάνε οι ελεγκτές λίγο πιο κάτω και «βγάλουν λαυράκια».
Στη συνέχεια ορίζεις και τοποθετείς διευθυντές. Βασικό τους προσόν δεν είναι μόνο η κομματική τους ένταξη (τα ένσημα που έχουν γράψει), αλλά η συμμόρφωση στην πολιτική ευπρέπεια που την υπαγορεύουν οι σχέσεις πολιτικού άρχοντα και υπαλλήλων που «υπηρετούν» -άμεσα ή έμμεσα- στην αυλή του. Αν ξεφύγουν κάποιοι από το γενικό κανόνα, είναι για να επιβεβαιώνουν οι εξαιρέσεις την αδιασάλευτη τήρησή του.
Μετά στελεχώνεις τις υπηρεσίες με ελεγκτές, που κατά βάση είναι ελλιπώς καταρτισμένοι, χωρίς ουσιαστική ελεγκτική εμπειρία, με τον φόβο ότι μπορούν να πάσα στιγμή να βρεθούν «από εκεί που ήρθαν» και με ελεγκτικά μέσα από πενιχρά ως γελοία και υποτυπώδη. Σε αυτούς, μπορείς να συναντήσεις ελεγκτές που χρωστούν την ύπαρξή τους σε κάποιον ανώτερό τους, ελεγκτές που ως πολιτικώς ορθά κομματικά στελέχη έχουν την αποδοχή πολιτικών και κομματικών συνδικαλιστών, ελεγκτές που καταφέρνουν να τρυπώνουν με απαράμιλλη ικανότητα σε όποια πόστα επιθυμούν και ελεγκτές που στηρίζουν συνειδητά το άνομο «σύμπλεγμα διαπλοκής και διαφθοράς».
Όσοι αποδεικνύονται ακέραιοι και εκτός του παραπάνω συστήματος, αναλαμβάνουν υποθέσεις που οι ημέτεροι δεν τις θέλουν ή τους «βαλτώνουν» με υποθέσεις που αφορούν σε πολύ παλιές ιστορίες φοροδιαφυγής και απάτης σε βάρος του Δημοσίου.
Όσον αφορά στα ελεγκτικά μέσα και στη χρήση της πληροφορικής τεχνολογίας και των ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων, φροντίζεις να επικρατεί μεσαίωνας τόσο στα μέσα όσο και στις προσβάσεις σε αυτά. Ξέρεις πολύ καλά, ότι αν δώσεις απεριόριστη πρόσβαση ή δυνατότητα να ελέγχονται τα πάντα ηλεκτρονικά, τότε θα πιάσεις ευκολότερα τον φοροφυγάδα και τον απατεώνα. Αλλά ποιος είπε ότι θέλεις να το κάνεις;
Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας των υπηρεσιών, φροντίζεις να «φορτώνεις» με πολλές ανέλεγκτες υποθέσεις, ξέροντας ότι το τελικό αποτέλεσμα θα είναι μίζερο και προβληματικό. Πώς είναι δυνατόν ένας ελεγκτής να ελέγχει υποθέσεις φοροδιαφυγής και απάτης και αυτές να είναι κάποιες αρκετές δεκάδες, ενώ οι αντίστοιχοι ελεγκτές των υπηρεσιών των χωρών που προέρχονται οι τροϊκανοί «φίλοι», έχουν κατά μέσον όρο δεκαπέντε με είκοσι;
Για να είσαι περισσότερο σίγουρος για τα φτωχά αποτελέσματα, τις κρατάς υποστελεχωμένες και με περιορισμένη γεωγραφική αρμοδιότητα ελέγχου. Ασφαλώς διατηρείς τον έλεγχο των πάντων στην Αθήνα, όπου τα γραφεία των επιτελικών και των σχεδιαστών είναι επαρκέστατα στελεχωμένα, ενώ των ελεγκτών που υπηρετούν στην περιφέρεια, όχι.
Τέλος, για να είσαι ασφαλής ότι θα κάνουν μισή δουλειά, τους «φορτώνεις» με μια ασυνάρτητη γραφειοκρατία ως προς τις διαδικασίες που πρέπει απαρέγκλιτα να τηρούν, με επιχειρησιακά σχέδια που αν θέσουν σε εφαρμογή θα «γελάει ο κάθε πικραμένος», με στατιστικά και απογραφές και άλλα τέτοια που μας πηγαίνουν πίσω πολλές δεκαετίες.
Για να έχεις και την «έξωθεν καλή μαρτυρία», παρουσιάζεις πλούσια στατιστικά στοιχεία ελέγχων, όπου τα περισσότερα αφορούν σε μικρές επιχειρήσεις, στις «μαρίδες» της αγοράς, αφήνοντας ανέλεγκτους «καρχαρίες» και «φάλαινες». Έτσι κι αλλιώς, οι ελεγκτές, ως επί το πλείστον, δεν έχουν τη δυνατότητα και τη δύναμη να ακουμπήσουν τα «μεγάλα ψάρια».
Στο τέλος της ημέρας, κατάφερες να φτιάξεις πολλούς ελεγκτικούς μηχανισμούς, για τους οποίους κοκορεύεσαι ότι έχεις ανακαλύψει τον τροχό, ότι έχεις βρει τον τρόπο να πατάξεις τη φοροδιαφυγή και το λαθρεμπόριο. Μετά απ’ όλα αυτά, επιστρέφεις ήσυχος στον καναπέ του εφησυχασμού και στη θαλπωρή του τίποτα. Και επειδή ξέρεις ότι κανείς δεν θα ρωτήσει ή θα αναζητήσει εκ των υστέρων εξηγήσεις ή ευθύνες, λες με σίγουρο τόνο στη φωνή σου: «Εγώ έκανα το καθήκον μου. Προσπάθησα … αλλά τα συμφέροντα δεν με άφησαν!» Κάπως έτσι μπορεί να γίνεται, κάπως έτσι γραφόταν η ιστορία.
Καιρός είναι να το πάρουμε αλλιώς, ειδάλλως θα πέσουμε στον γκρεμό.
Γιάννης Μάρκοβιτς