ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ

Να φτιάξουμε το δικό μας brand:  Μπορεί στην Ελλάδα να μην έχει γίνει ευρέως αντιληπτό, αλλά η μόδα και η παραγωγή προϊόντων πολυτελείας (το αγγλοσαξωνικό luxury brands είναι πιο ακριβές, ως terminus technicus), αποτελούν μια εξαιρετικά ακμάζουσα παγκόσμια βιομηχανία, που παράγει ανυπολόγιστο πλούτο για την κοινωνία, μέσα από πολλαπλές και ποικίλες θέσεις εργασίας. Τα «οφέλη» είναι σημαντικά καθώς αφενός μεν πρόκειται για είδη -ως επί το πλείστον- μοναδικά και άρα απαιτούνται πολλά και ικανά χέρια για να τα επεξεργαστούν, αφετέρου δε διασώζουν, μέσα από δημιουργική αποδόμηση, παραδοσιακές μεθόδους χειροτεχνίας που είτε είχαν περιπέσει σε αχρησία είτε όδευαν προς τη μουσειακή λήθη!

Εκτός Ελλάδας δεν υπάρχει κρίση, τουλάχιστον για ένα διαρκώς αυξανόμενο αγοραστικό κοινό, που διψά για όλο και περισσότερα αγαθά, διαμορφώνει γούστο «εκτός της πεπατημένης», υιοθετεί με ενδιαφέρον την εκκεντρικότητα και θέλει να έχει χιλιάδες επιλογές. Δεν είναι τυχαίο που αυτή η αγορά, δεν γνώρισε κάμψη ακόμη και μετά το «κραχ» του 2008.

Δύο επιτυχημένες επαγγελματίες στο χώρο τους, η marketeer Δήμητρα Κολοτούρα και η οικονομολόγος Mareva Grabowski, με μεγάλη εμπειρία από τη διεθνή αγορά, πριν από δύο περίπου χρόνια αποκωδικοποίησαν τα πολυσυζητημένα ζητούμενα της εξωστρέφειας και της καινοτομίας και προχώρησαν σε μια σχεδόν επαναστατική κίνηση: εν μέσω της οικονομικής κατάρρευσης της ελληνικής οικονομίας και της διεθνούς απαξίωσης του «ελληνικού» brand name, να λανσάρουν μια νέα επωνυμία μόδας, τη Zeus and Dione, με πηγή έμπνευσης την αρχετυπική ελληνική αισθητική.

Η Zeus and Dione πέρασε με άριστα τις αυστηρές εξετάσεις των αντίστοιχων εβδομάδων μόδας στο Παρίσι, εκεί όπου ο ανταγωνισμός είναι αμείλικτος, και ήδη εκπροσωπεί την ελληνική μόδα στην Αμερική, στο Ντουμπάι, στο Λονδίνο, στο Βερολίνο, στην Κωνσταντινούπολη.

Η Zeus and Dione σχεδιάζει, παράγει και εξάγει άριστης ποιότητας (premium), αυθεντικά, μοναδικά και χειροποίητα προϊόντα μόδας, επαξίως ανταγωνιστικά στην εξόχως ανταγωνιστική διεθνή αρένα. Η ελληνική παράδοση γίνεται brand, κάτι που η Ιταλία και Βρετανία έχουν κατορθώσει εδώ και χρόνια – ας αναφερθούμε μόνο στη σειρά Anglomania by Vivienne Westwood.

«Ο μόνος τρόπος να βγεις από την κρίση είναι να προωθήσεις το δικό σου προϊόν. Για την Ελλάδα, η παράδοση μπορεί και πρέπει να είναι προϊόν. Θα σας δώσω ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα, αυτό που οι ξένοι σχεδιαστές ονομάζουν Grecian style και κυριαρχεί στον κόσμο της μόδας. Γιατί λοιπόν να μην καρπωθεί οικονομικά η Ελλάδα αυτή την τάση; Η χώρα μας διαθέτει πολύ ισχυρή ταυτότητα, διαχρονική και παγκόσμια αναγνωρίσιμη, ένα κεφάλαιο που έχει μείνει αναξιοποίητο.

Είναι κάτι που το έχουμε διαπιστώσει στις εβδομάδες μόδας στο εξωτερικό. Οι ξένοι αισθάνονται θαυμασμό και σεβασμό για τον πολιτισμό, την παράδοση, την ιστορία μας», λέει η Μ.G. και η Δ.Κ. συμπληρώνει, «Η μοναδικότητα είναι παγκόσμια τάση. Παίρνουμε κομμάτια από παλιές στολές, που διαφορετικά θα κατέληγαν στα αζήτητα και τα κάνουμε τσαντάκια. Κρατάς ένα τσαντάκι και κρατάς ένα κομμάτι ιστορίας. Ακόμη φοράς ένα πουκάμισο που το ύφασμά του είναι από το Σουφλί, το κέντημά του από μια κεντήστρα που ήταν συνεργάτιδα της Δώρας Στράτου.

Είναι πολύτιμο, μοναδικό και ελληνικό. Και αυτό το εκτιμούν πολύ στη διεθνή αγορά». Το ρούχο, σε αυτή την περίπτωση, είναι πολλά περισσότερα από ένα ρούχο. Η Ιρλανδία, μια χώρα που πέρασε μεγάλη κρίση, όπως εμείς, βγαίνει από αυτήν, υποστηρίζοντας τα δικά της προϊόντα, μέσα από κρατικές δομές, όπως για παράδειγμα αναβιώνει τη βιομηχανία των πουλόβερ. Η Νότια Αφρική επενδύει στο αφρικάνικο ρούχο, με επιδοτήσεις της τάξεως των τριών δισεκατομμυρίων ευρώ.

Στη Zeus and Dione, οι πρώτες ύλες, τα υφάσματα, η παραγωγή, η τεχνική, όλα έχουν ελληνική σφραγίδα. Αποκαθίσταται η χαμένη τιμή του χειροποίητου πλεκτού, του κεντήματος, του υφαντού. Τα ρούχα, τα σανδάλια, τα κοσμήματα έχουν ευθείες αναφορές στα αισθητικά στοιχεία και την τεχνοτροπία της ελληνικής φορεσιάς: το λευκό πουκάμισο είναι φτιαγμένο με μετάξι από το Σουφλί, με το πολύχρωμο κέντημα να στολίζει τον ποδόγυρο και τα μανίκια, τα καφτάνια είναι χειροποίητα υφαντά, όπως τα μεσοφόρια, και υφαίνονται σε αργαλειούς σε μοναστήρια στην Κρήτη, οι χειμωνιάτικες κάπες κατασκευάζονται στο Μετσόβο, φούστες και φορέματα είναι πλεγμένα με βελονάκι και τα σανδάλια είναι από εξαιρετικής ποιότητας επεξεργασμένο ελληνικό δέρμα.

«Η παραγωγή μας βασίζεται σε τεχνίτες με βαθιά γνώση. Συνεργαζόμαστε με γυναικείους συνεταιρισμούς, πλέκτριες και κεντήστρες, Έλληνες βυρσοδέψες, υφάντρες από την Κρήτη και το Μέτσοβο, που χρησιμοποιούν διαφορετική τεχνική». Υπάρχουν λοιπόν ακόμη τεχνίτες στην Ελλάδα; «Ασφαλώς και υπάρχουν, και είναι σε απόγνωση. Η Ελλάδα υπήρξε πολύ ανταγωνιστική στον τομέα της ένδυσης στο παρελθόν. Τη δεκαετία του εβδομήντα η ελληνική υποδηματοποιία ήταν μια από τις καλύτερες στην Ευρώπη, όπως και τα φημισμένα πλεκτά της Βόρειας Ελλάδας», λέει η Μ.G.

Η Δήμητρα Κολοτούρα και η Μareva Grabowski ταξιδεύουν διαρκώς σε όλη την Ελλάδα, αναζωπυρώνοντας σβησμένες εστίες εργασίας και δημιουργίας. «Τα ταξίδια είναι για μας μια αποκαλυπτική εμπειρία αναγνώρισης κρυμμένων θησαυρών. Η ποιότητα του μεταξιού που παράγεται στο Σουφλί είναι από τις καλύτερες στον κόσμο. Το Σουφλί δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από το Κόμο, που είναι το γνωστότερο κέντρο παραγωγής μεταξιού.

Όταν φθάσαμε εκεί, γνωρίσαμε έναν παραγωγό που κατάλαβε ακριβώς τι θέλουμε να κάνουμε. Δέχθηκε να συνεργαστούμε, να επέμβουμε στην ύφανση, στη βαφή, στο φινίρισμα. Ξεκινήσαμε από 100 μέτρα, φθάσαμε στα 1500 και ποιος ξέρει; Σας διαβεβαιώνω, λοιπόν, ότι υπάρχουν επιχειρηματίες στη χώρα μας, που ξέρουν να αρπάζουν τις ευκαιρίες» λέει η Δ.Κ. Τι έφταιξε λοιπόν, και στην Ελλάδα δεν παράγεται πλέον premium προϊόν;

«Από τη δεκαετία του ογδόντα και μετά, μπήκαμε σε μια διαδικασία ξενομανίας, αντιγραφής και εισαγωγών. Και αυτό δεν μας οδήγησε πουθενά. Συγκεκριμένα για το χώρο της μόδας, το πρόβλημα είναι το φινίρισμα, που αναδεικνύει και την ποιότητα. Είναι κάτι που δεν υπάρχει στην Ελλάδα, ενώ «ζει και βασιλεύει» στην Ιταλία. Εμείς θέλουμε το καλύτερο. Τα μηχανήματα στις βιοτεχνίες δεν είναι εξελιγμένα γιατί δεν υπάρχει ζήτηση. Αν όμως υπάρξει η ζήτηση τότε σίγουρα κάποιοι θα επενδύσουν», λέει η M.G.

Το γεγονός ότι τα προϊόντα της Zeus and Dione κατασκευάζονται στην Ελλάδα, είναι μια γενναία επιλογή με οικονομικό κόστος. Όμως, και οι δύο συνεργάτιδες έχουν συμφωνήσει ότι αξίζει να γίνει η προσπάθεια και να μπουν τα θεμέλια, ώστε κάτι να αρχίσει να αλλάζει. Μέσω της μόδας επιδιώκουν να δημιουργήσουν έναν οργανισμό ιδιωτικού δικαίου για την αναβίωση της χειροτεχνίας στο κόσμημα, στο ύφασμα, στο μάρμαρο, στην κεραμική.

«Η Ελλάδα έχει τεχνογνωσία και πλούσια παράδοση. Αυτό που λείπει είναι η οργάνωση και η στρατηγική. Το κράτος πρέπει να επενδύσει στην πάσης φύσεως εκπαίδευση (δηλ. και στην επαγγελματική), σε τομείς που μπορούν να δημιουργήσουν εργασία και μέλλον για τις νέες γενιές. Είναι κρίμα να χάνουμε κεφάλαιο -πολιτιστικό και οικονομικό- και τεχνογνωσία αιώνων».

Βίλμα Παπασάββα