Οι καλοί τρόποι στο Net

Οι κανόνες καλών τρόπων στο Net που ακολουθούν, προτάθηκαν από τη συγγραφέα Virginia Shea στο βιβλίο της «Netiquette» και παρατίθενται εμπλουτισμένες, ως βάση μιας ευγενούς συμπεριφοράς στο χώρο του Net, που παρέχει στον επαγγελματία οφέλη, πελάτες και χρήμα, αλλά και στον απλό χρήστη, γνώσεις, πληροφορίες, δεδομένα, δυνατότητες.
* Να θυμάσαι πως επικοινωνείς με ανθρώπους, όχι με μηχανές. Nα μην ξεχνάς λεπτό πως το Net φτιάχτηκε από ανθρώπους και αποτελείται από ανθρώπους. Συχνά η ανύπαρκτη “ασφάλεια” που θεωρείς λανθασμένα ότι παρέχει ως κάλυψη η οθόνη, οδηγεί σε συμπεριφορές και εκφράσεις οι οποίες, ακριβώς επειδή ενεργοποιούνται μέσω του υπολογιστή, οδηγούν στη λανθασμένη βεβαιότητα πως και οι αποδέκτες είναι τεχνικά σκεπτόμενοι, επειδή δεν τους βλέπεις θεωρείς ότι δεν υπάρχουν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως όσα απευθύνουμε γίνονται αποδεκτά από ανθρώπους με αισθήματα και πως η τεχνική της έκφρασης μέσω των φωνημάτων σου, ίσως οδηγήσει σε παρερμηνείες, οι οποίες είναι ικανές να πληγώσουν, τόσο όσο αν προσέβαλε κάποιος κατά πρόσωπο. Άρα …
*Μη συμπεριφέρεσαι διαδικτυακά όπως δεν θα επέλεγες ποτέ να συμπεριφερθείς στην πραγματικότητα. Η πραγματικότητα του Net με κύριο χαρακτηριστικό αρχικά την ανωνυμία –διότι προφανώς και όλοι μπορούμε να αναγνωριστούμε– δεν αναιρεί τη συμβατική έννοια του νόμιμου και παράνομου. Η ηθική του Net απαιτεί συμπεριφορές εφάμιλλες της καθημερινής πραγματικότητας προκαλώντας τις ίδιες ακριβώς συνέπειες. Ο ρευστός καθορισμός των πνευματικών δικαιωμάτων και αν δεν μπορεί να κανονικοποιηθεί, μπορεί να ακολουθήσει την οδό του σεβασμού στο δημιουργό με την εκρηκτική δυναμική του link.
*Respect (σεβασμός) είναι το motto της Νέας Γνώσης είτε αυτή απλώς μεταφέρεται είτε μεταλλάσσεται. Οτιδήποτε «αναρτάται» στον τοίχο του Διαδικτύου βρίσκεται εκεί προς «αρπαγή» ή «δανεισμό». Καμία δήλωση απαγόρευσης υπό μορφή κόστους ή απλής παράκλησης δεν είναι ικανή να σταματήσει την επιθυμία ενός επισκέπτη στην οικειοποίηση, όπως κανένας φόβος δεν μπορεί να σταματήσει ένα παιδί από το να βάλει τα δάχτυλα στην άκρη μιας τούρτας που στέκεται αφύλακτη στο τραπέζι. Ο μόνος περιορισμός είναι η αυτοπειθαρχία που καθοδηγείται από το σεβασμό και η ελάχιστη λογική – ηθική απαιτεί τη δήλωση της διεύθυνσης “αρπαγής” χωρίς απαραίτητα link.
*Φρόντιζε να γνωρίζεις τα χαρακτηριστικά στοιχεία του διαδικτυακού χώρου στον οποίο βρίσκεσαι. Lurking σημαίνει να παραχωρείς λίγο από το χρόνο σου ώστε να εξακριβώσεις την ταυτότητα του χώρου στον οποίο κινείσαι. Ένας ακαδημαϊκός χώρος είναι προφανές ότι διαφοροποιείται σε έκφραση από έναν πιο ψυχαγωγικό και η θεματολογία που συνειδητά βαφτίζει το forum, chat, blog etc. θα βοηθήσει τη συμμετοχή και θα κατασβήσει πολλές θρυαλλίδες έκρηξης και θ’ αποφύγεις να γίνεις το “νούμερο” για γέλια.
*Να σέβεσαι τις τεχνολογικές δυνατότητες του συνομιλητή σου και το χώρο από τον οποίο επικοινωνεί. Κάθε διαδικτυακός χρήστης οφείλει να λαμβάνει υπόψη του το είδος της σύνδεσης του συνομιλητή, καθώς και την ύπαρξη ή απουσία περιφερειακών, όπως μικρόφωνο ή κάμερα, όπως και ούτε καν να αξιώνει την όποια γνώση χρήσης αυτών. Ένα άλλο πολύ σημαντικό ερήμην δεδομένο είναι το είδος, καθώς και η δυνατότητα των αποθηκευτικών χώρων του συνομιλητή, όπως επίσης και ο χώρος από τον οποίο «εκπέμπει» ο συνδαιτυμόνας του διαδικτυακού χώρου, ο οποίος είναι πολύ πιθανό να μη του επιτρέπει όχι μόνο ελευθερία έκφρασης δικής του αλλά ούτε αφειδή απόδοση διαλόγων/απόψεων από τον «εξ αποστάσεως» συνομιλητή.
*Να φροντίζεις ώστε η διαδικτυακή σου ταυτότητα να είναι καλαίσθητη. Η επιλογή ταυτότητας (περσόνας- άβαταρ-ψευδωνύμου) είναι προσωπική επιλογή, αλλά η εμφάνιση των εκφράσεων οφείλει να άπτεται μιας διακριτικής έστω αισθητικής. Είναι γνωστό άλλωστε πως ακόμα και στην περίπτωση των greeklish πολλοί ενοχλούνται αφάνταστα με τα “ορθογραφικά” λάθη! Αυτονόητο πως είναι αδύνατον να σχολιάσεις- επικοινωνήσεις οτιδήποτε σημαντικό με τα ορνιθοσκαλίσματα των greeklish, η ορθή χρήση της γλώσσας που χρησιμοποιείς (Ελληνικά εν προκειμένω) οφείλεις να είναι σταθερό δεδομένο.
Αποτελεί γνωστή τακτική εντός Net –όσο και εκτός– η ενσυνείδητη πρόκληση με ύβρεις, χυδαιολογίες και βροντώδεις δηλώσεις ηλεκτρονικού τραμπουκισμού, οι οποίες μάλιστα συχνότατα χαρίζουν στους «καλλιτέχνες» αθρόα προσέλευση επισκεπτών και άρα τεράστια προσοχή. Όταν όμως αυτό γίνεται ασυνείδητα, δυστυχώς καθορίζει μέγεθος ηλιθιότητας και όχι γελοιώδους ανηθικότητας.
*Να μοιράζεσαι τις γνώσεις σου. Μην είσαι ανασφαλής. Η ικανότητα δεν φθείρεται όταν η γνώση προσφέρεται προς χρήση. Η μεγαλύτερη δύναμη του Διαδικτύου στα πρώτα του βήματα –διότι με τα social network και το Web 3.0 το βάρος μετατοπίζεται– ήταν η αφειδής προσφορά γνώσης, η οποία ξεπερνά πλέον και την πιο οργανωμένη ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια. Ακόμα και μερικά τυχαία κλικ μπορούν να οδηγήσουν σε απίστευτες πληροφορίες, τις οποίες ουδέποτε θα αναζητούσαμε με τις μηχανές αναζήτησης. Spread the power of knowledge.
* Να περιορίζεις με έλεγχο και διακριτικότητα το flaming. Flaming είναι το φαινόμενο κατά το οποίο κάποιος επιτίθεται προσωπικά και προσβλητικά είτε με e-mail είτε μέσα σε κάποιο forum ή social network προκαλώντας εκνευρισμό και συχνά ρήξη στις σχέσεις με τα υπόλοιπα μέλη. Ίσως είναι πολύ διασκεδαστική η παρακολούθηση μιας τέτοιας επίθεσης, αλλά δεν θα χαμογελάσετε καθόλου εάν ο αποδέκτης είστε εσείς. Είναι τα γνωστά trolls και κάποιες φορές κινούνται οργανωμένα για να πλήξουν τον ιστότοπο, την ιδέα ή ότι άλλο έχουν επιλέξει.
* Να σέβεσαι την προσωπική ζωή του άλλου. Δεν επιτρέπεται η ανάγνωση ξένων e-mail ακόμα και όταν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, όπως καλό είναι να αποφεύγεται η εμπλοκή σε προσωπικές συνομιλίες, ακόμα και αν οι συμμετέχοντες δεν έχουν σκεφτεί να προστατευτούν. Καταστρατηγώντας αυτόν τον κανόνα είναι σαν να ψαχουλεύεις ξένη τσάντα, ξένο σπίτι, να παίρνεις ξένο αυτοκίνητο κλπ γίνεσαι δηλ. κλέφτης.
* Μην κάνεις κατάχρηση της δύναμής σου. Εφτιαξες μια ιστοσελίδα ή ένα blog και άρχισες να έχεις επισκέπτες περισσότερους απ’ όσους φανταζόσουν. Συμφωνούν όλοι μαζί σου, άσχετα τι ανεβάζεις και ξαφνικά την έχεις δει “ο θεός του net” Πολλές φορές έχουμε αναρωτηθεί για το πόσο μικρός είναι ο κόσμος, όταν τυχαίνει να ανακαλύπτουμε κοινούς γνωστούς με άτομα τα οποία δεν είχαμε δει ποτέ ξανά στη ζωή μας. Κι αντί να αποδίδουμε το γεγονός αυτό σε εξαιρετικές συμπτώσεις που πιθανόν να παραπέμπουν σε θαύματα ή μεταφυσικά μηνύματα προς αποκωδικοποίηση, καλό είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι αποτελούν εγγενή ιδιότητα των δικτύων, με την προϋπόθεση ο κάθε κόμβος του δικτύου, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ο άνθρωπος, να έχει τουλάχιστον μια διασύνδεση με κάποιον άλλον, δηλαδή να έχει τουλάχιστον ένα φίλο ή γνωστό, πράγμα όχι και τόσο δύσκολο τελικά. Αρα κατέβα από τον “θρόνο του θεού” είσαι απλά, μια ανθρώπινη κουκίδα ενός τεράστιου δικτύου.
* Να συγχωρείς τα λάθη των άλλων. Μια ζωή που αναλώθηκε σε λάθη είναι πολύ πιο αξιέπαινη και πολύ πιο χρήσιμη από μια ζωή που αναλώθηκε κάνοντας τίποτα. Το θέμα δεν είναι να μην κάνουμε λάθη. Όλοι κάνουμε λάθη. Το θέμα είναι να μην κάνουμε ουσιαστικά λάθη και να μπορούμε να τα επανορθώσουμε γρήγορα και εύκολα και επίσης να συγχωρούμε τα λάθη όποιων μπορούν να τα επανορθώνουν επίσης εύκολα και γρήρορα. Ένα λάθος δεν γίνεται αλήθεια επειδή είναι ευρέως διαδεδομένο, ούτε επειδή συμφωνούν με αυτό πολλοί, ούτε η αλήθεια γίνεται λάθος επειδή δεν τη βλέπει ή δεν την ακούει κανείς. Είναι γνωστό ότι ο μόνος άνθρωπος που δεν κάνει λάθη, είναι ο άνθρωπος που δεν κάνει τίποτε, άρα το αν συγχωρείς τα λάθη όλων και τα δικά σου, είναι μια λογική επιλογή που θα σε γλυτώσει από περιττούς μπελάδες.
Αυτοί είναι σε γενικές γραμμές οι κανόνες καλών τρόπων στο NET και όπως βλέπεις λίγο διαφέρουν από τους κανόνες καλής συμπεριφοράς στην ζωή γενικότερα. Φροντίζοντας να τους εφαρμόζεις και να επιδιώκεις να συναναστρέφεσαι με ανθρώπους που και αυτοί τους εφαρμόζουν θα γίνει καλύτερη η ζωή όλων σας σε όποιο θέμα και αν συνδιαλέγεστε.
Επικοινώνησε μαζί μας για να σου δείξουμε έξυπνους τρόπους επικοινωνίας στο Net